Meble we Francji - czasy Ludwika XIV

Meble w stylu ludwika XIV były charakterystycznym pod względem formy i materiału produktem rzemiosła, przeznaczonym wyłącznie na potrzeby króla i możnowładców. Ich wielka skala, a tym samym małe dostosowanie do wygody użytkownika, oraz kosztowne wykonanie nie pozwalały na zastosowanie ich we wnętrzach mieszkalnych domów mieszczańskich. W wieku XVII, a nawet jeszcze w XVIII, mieszczańskim meblem jest nadal mebel renesansowy lub bliski mu formą mebel z czasów panowania Ludwika XIII, wzorowany na meblach holenderskich. W wieku XVII wprowadzono nową technikę wykonywania mebli i nowe egzotyczne drewno - heban oraz kolorowe materiały do ozdoby drewna, jak: masę perłową, kość słoniową, szyld kret, srebro, miedź, brąz, cyna i inne. W tym okresie w Wenecji stosuje się w meblarstwie wykładanie masą perłową i barwionym szkłem, a w Niemczech zdobi się meble wprawianym w drewno bursztynem. Był to początek poważnych zmian w rzemiośle francuskim. Zaczęto odróżniać rzemieślników - stolarzy, którzy wykonywali reprezentacyjne meble skrzyniowe i których odtąd nazywano ebenistami, od tych, którzy wykonywali meble szkieletowe, jak: stołki, krzesła, stoliki itp., czyli od tzw. kreślarzy. Pod wpływem Niderlandów zaczęto wysoce cenić rysunek słoi drewna i ułożenie ich przez  skrzyżowanie fornirów, w związku z czym obudzone zostało zainteresowanie rzemieślników dostawami różnego rodzaju drewna egzotycznego. Zmiany jakie zachodziły w meblarstwie, polegały głównie na tym, że rzeźba pojęta jako dekoracja mebla skończyła się, a nowe metody techniczne - cyzelowania i malowania mebli - stosowane we Flandrii, nie zostały jeszcze do Francji wprowadzone. W końcu panowania Ludwika XIII niektóre meble były już wykonywane w hebanie, z użyciem tak powszechnej później techniki markieterii. Głowna cechą mebli z czasów ludwika XIV była monumentalność i stosowanie architektonicznych detali. Nastąpiło wyraźne oddzielenie mebli reprezentacyjnych od mebli mieszczańskich. Tam - heban inkrustowany srebrem, kością słoniową i szyldkretem, tu - orzech, co najwyzej o skromnej rzeźbie i konserwatywnych formach.

Chodniki sznurkowe - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

W meblach pałacowych każda część mebla była opracowana z myślą o całości formy. Są to meble reprezentacyjne, nie nadające się zupełnie do użytku codziennego, gdyż przede wszystkim wymagają stałych zabiegów konserwatorskich, disc zresztą skomplikowanych, wobec użycia różnych, często bardzo delikatnych materiałów. przed omówieniem poszczególnych typów mebli poświećmy krótką wzmiankę omówieniu działalności czołowego artysty tego okresu, który potrafił stworzyć prawdziwą szkołę mistrzów-ebenistów francuskich XVII w. - Andre Charles Boulle'a. Był on artystą i rzeźbiarzem, mistrzem stolarskim-ebenistą, wreszcie twórca mebli, w których zastosował rzeźbę, cyzelowany brąz oraz markieterię, o której wspominaliśmy już, a której wynalazek przypisywano mu, choć jak wiemy, była stosowana jeszcze w poprzedniej epoce, nie zdobywając sobie wówczas popularności. Sława Boulle'a trwa długo, tak długo, że do dziś dnia jego meble uchodzą za dzieła sztuki o wyjątkowej wartości. Technika markieterii Boulle'a polegała na przygotowaniu cienkich płytek, np. z miedzi, cyny lub szyldkretu. Kładąc jedną na druga dwie płytki jednakowej grubości, dokładnie wymiarami dopasowane do siebie oraz do miejsca, które miały wypełnić na meblu (np. prostokąt, trapez, koło itp.) wycinano piłeczką nakreślony uprzednio dość skomplikowany rysunek. Po wycięciu otrzymywano dwie pary wzorów, które mogły być wzajemnie uzupełnione, np. wycięcia w szyldkrecie mogły być wypełnione cyną, wycięcia w cynie pozostałym szyldkretem. Francuzi nazywali pierwsze połączenie plaque, drugie contre-plaque, przy czym jedno i drugie służyło do wypełnienia dwóch wgłębień na meblu. Drewno mebla było wiec na tej części całkowicie przykryte. Był to rodzaj forniru o skomplikowanym rysunku, wykonany nie z drewna, lecz z kosztownych materiałów. Wątpliwości, jakie wysuwaliśmy co do trudności konserwacji takich mebli, występują tu wyraźnie. Wobec zmian zachodzących w drewnie pod wpływem gorąca lub wilgoci, drobne formy metalu, szyldkretu lub kości nawet przy najlepszym przyklejeniu nie mogły ściśle przylegać i łatwo odstawały od drewna. Mistrzostwo Boulle'a polegało głownie na ozdabianiu mebli cyzelowanymi i złoconymi brązami.

Chodniki wełniane - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

źródło: materiały książka: S. Sienicki – Wnętrza mieszkalne