Renesans niemiecki - meble

Niemieccy artyści ozdabiali meble motywami roślinnymi, głowami aniołów, delfinami i gryfami. Antyczne motywy zostały później zastąpione maskami, chimerami itp., o charakterze manierycznym. Niemieckie meble renesansowe, podobnie jak francuskie, miały szkielet gotycki z renesansowa szatą zewnętrzną. Odróżniamy również meble wnętrz na północy i na południu; miedzy krańcowymi odmianami form istniał formy posrednie, występujące w poszczególnych prowincjach kraju, podczas gdy we Francji przeciwstawienie mebli na północy i na południu było bardzo wyraźne. Północne meble niemieckie były pokrewne meblom holenderskim i flamandzkim, południowe - włoskim. Pierwsze wykonywano z drewna dębowego, drugie - z drewna drzew iglastych, ozdobnie fornirowanego intarsją z jesionu węgierskiego i tzw. mazerów, ciętych z korzeni. Konstrukcja mebli północnych była tektoniczna, mocna, ramowa, z płycinami o bogatej rzeźbie, z motywami podobnymi jak w boazerii. Występuje często w tych meblach Laubwerk, nakładany na ramy konstrukcyjne. W XVI w. typowa jest dla mebli figuralna rzeźba w płycinach; przedstawia ona sceny historyczne i biblijne. W XVII w. mebel staje się jednolitą kompozycją architektoniczną, w której motywy herm, kariatyd i kolumienek akcentują podziały konstrukcyjne. Jest to swoisty styl, noszący imię wybitnego artysty Vredemana de Vries. Meble południowe miały formy architektoniczne już od wczesnego renesansu, z bogatym pilastrowaniem i kolumienkami, łukami, boniowaniem itd.: w całości były upodobnione do fasad budynków renesansowych. Mieszczańskie meble długo zachowywały renesansowe formy, nawet wówczas, gdy w pałacach panował już niepodzielnie barok.

Skrzynia. W meblarstwie niemieckim forma skrzyni, jako sprzętu przeznaczonego do przechowywania ubrań i bielizny, trwa przez cały renesans i aż do końca XVIII w. We wnętrzach domów mieszkalnych zastępowała ja w XVII w. komoda, a w XVIII w. - szafa. Skrzynia północna ma ramową konstrukcje z płycinami wypełnionymi kompozycją rzeźbiarską, podobnie jak w szafach. Znajdują się tam medaliony, sceny biblijne, kandelabry i tzw. motywy okienne - całe obramienia, nałożone jako dekoracja, z intarsja w otworze. Skrzynie południowe ozdabiane były fornirami i intarsją, wkomponowanymi miedzy podziały architektoniczne: pilastry, hermy, łuki, imposty i nisze z muszlami.

Obszywanie chodników dywanów - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

Łóżko. Reprezentowało normalny we wczesnym renesansie typ, z baldachimem na wysokiej skrzyni. Słupy i wezgłowia były bogato rzeźbione.

Szafa. Typy mebli były bardzo urozmaicone. Wyróżniała się, wśród nich jako najbardziej reprezentacyjny mebel mieszczański - szafa. Była to dwudrzwiowa skrzynia, na nogach w kształcie kul, z pilastrami lub spiralnymi kolumnami po bokach, z rzeźbioną listwą przymykową, bogatym zwieńczeniem i z szufladami w cokole. Szafa niemiecka z XVI w., tzw. Cabinett-schrank, była w tym okresie sławna w całej Europie. Jednym z typów szafy, popularnym od czasów gotyku, jest tzw. Stollenschrank - skrzynia na wysokich nóżkach, z półka lub wysokim podestem u dołu. Ma ona wymiary odpowiednie do funkcji, jakie pełni oraz doskonałe wykonanie każdego elementu składowego. Występuje w niej wielka obfitość elementów, w wykonaniu których brali udział rożni rzemieślnicy-artyści: stolarz, rzeźbiarz, tokarz, ślusarz, wspólnie przyczyniając się do zatarcia właściwego charakteru mebla na rzecz bogatej dekoracji.

Stół. Stół zajmował centralne miejsce we wnętrzu. Przyjęte były typy: włoski monumentalny stół oraz francuski, z balustrada lub kolumienkami, wg wzorów Ducerceau.

Meble do siedzenia. Stołki na nogach toczonych lub prostych tzw. szpicowanych, były wykonywane według wzorów własnych albo też włoskich i holenderskich, zależnie od regionu. Powszechnie stosowana formą był stołek z oparciem wprawionym w siedzenie, tzw. zydel. W oparciu występowała bogata rzeźba, przeszkadzająca zresztą wygodnemu opieraniu pleców. W meblach do siedzenia występowały motywy dekoracyjne znane z szaf i skrzyń: nisze, herby, figury, taśmy itd. Obok zydli były również stołki i fotele składane, bez oparć i z wysokimi oparciami, krzesła z wysokimi oparciami według wzorów włoskich lub holenderskich, a także specjalne meble so siedzenia, jak krzesła dla prząśniczek z jedną poręczą. Jedynym z charakterystycznych mebli ówczesnych Niemiec był tzw. fotel Lutra, obracany na osi, podobnie jak dzisiejszy fotel biurowy, z siedzeniem zaopatrzonym w poduszkę i z oparciem deskowym ozdobionym rzeźbą. Wspominamy o nim, jako o jednej z ciekawostek epoki. ława otrzymała nowa renesansową formę, bardziej skomplikowaną niż konstrukcyjne opracowane ławy średniowiecza.

Chodniki wełniane - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

źródło: materiały książka: S. Sienicki – Wnętrza mieszkalne