Renesansowe meble francuskie - część 2

Należy stwierdzić, że wśród wielu różnych mebli skrzyniowych były takie, które trudno określić odrębną nazwą, gdyż łączyły w sobie różnorodne formy, np. występujące w szafie, dressoirze i in. Stąd różnorodność nazw, charakterystyczna dla bogactwa form, jakie wówczas rzemiosło stosowało. Kredens służył do przechowywania zastawy stołowej i miał szereg pólek; ich ilość była wykładnikiem zamożności właściciela i jego stanowiska społecznego.

Stół. Stół przestał być sprzętem - płyta na kozłach i stał się meblem. Było to osiągniecie renesansu, zarówno włoskiego, jak i francuskiego. Płyta spoczywała na ramie profilowanej i rzeźbionej, opartej końcami na rzeźbionych bokach (tzw. policzkach). Mogła być również rozsuwana na kierownicach lub wykonana z opuszczonymi klapami. Formę stołu kształtuje szkoła z Fontainebleau, jako odpowiednią do zdobienia rzeźbą w postaci kariatyd, chimer, orłów itp.  Dwa boki stołu były połączone pod płytą ścianką z arkadami i kolumienkami lub balustradą. Często boki pełne zastępowano kolumienkami. Podobnie jak meble skrzyniowe, zdobiono stół i inkrustacją. Stół się centralnym punktem wnętrza i jego głównym akcentem kompozycyjnym. Obok dużych, były również mniejsze stoły i stoliki, których nóżki miały formy kolumienek, rzadziej zaś tralek, tak charakterystycznych dla mebli włoskich. w pełnym renesansie stosowano również nóżki skręcone spiralnie.

Meble do siedzenia. Formy mebla stały się lżejsze, z dawnej skrzyni pozostał tylko szkielet - rama siedzeniowa osadzona na nóżkach - kolumienkach połączonych szczelinami. Oparcie pozostało jeszcze dość wysokie, lekko odchylone ku tyłowi. otrzymało ono prześwity i dekoracje, jak: arkadki, groteski i motywy roślinne. Oparcie poręczy w fotelach mogło być balustradowe. Wyjątek nadal stanowił fotel-tron, który, choć wzorowany na gotyckich formach, stale jeszcze w okresie renesansu istniejących, otrzymał renesansowy gzyms wieńczący oraz dekorację płycin z rzeźbami o motywach podobnych jak na renesansowych skrzyniach. siedzenia miały różne kształty: kwadratowy, trapezowy, odwróconego trapezu oraz łamany sześcioboczny i in. Liczba nóg zależała od kształtu siedzenia, były więc również fotele na sześciu nogach. Nową forma fotela był lekki wygodny mebel, zwany caquetoire, przeznaczony przede wszystkim dla dam. W fotelach były ciągłe jeszcze twarde siedzenia i oparcia odpowiednie dla watowanych, bufiastych ubrań, sztywnych kołnierzy, a przede wszystkim dla upozowanego sposobu siedzenia. Piękne formy były nadawane w pełnym renesansie stołkom, których siedzenie spoczywało na czterech nóżkach w kształcie toskańskich kolumienek, u dołu połączonych szczeblinami.

Chodniki sznurkowe - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

Łóżko. W okresie wczesnego Odrodzenia łóżka były skrzyniowe, wysokie stosownie do wzorów gotyckich. Następnie skrzynia została obniżona, oparta na nóżkach stanowiących dolną część słupów podtrzymujących baldachim. Piękne formy dał w swoich projektach Ducerceau. Nóżki miały w nich kształt wazy, a na nich umieszczony był cokół profilowany; wyżej cztery kariatydy podtrzymywały tzw. niebo, strop z gzymsem, do którego przymocowane były kotary. Meble skrzyniowe wykonywane były przeważnie z drewna dębowego i orzechowego, przy czym w północnej części kraju używano dębu, w południowej - orzecha. Meble były bogato rzeźbione, inkrustowane złotem, srebrem, kością słoniową i masą perłową. Dla późnego renesansu francuskiego znamienne jest użycie po razy pierwszy we wnętrzu drewna hebanowego, wprowadzonego przez rzemieślników flamandzkich i holenderskich, którzy przybyli w końcu XVI w. do Paryża i tu znaleźli duże uznanie.W okresie klasycyzmu francuskiego heban będzie decydował o piękności mebla reprezentacyjnego.

Na uwagę zasługuje zasadnicza zmiana w produkcji mebli - zamiast prymitywnych łączeń na wpusty i wypusty zaczęto powszechnie stosować wczepy, a nawet wczepy kryte, co świadczyło o podniesieniu się poziomu sztuki stolarskiej. Równie wielkim postępem w technice meblowej było użycie obcych materiałów na pokrycie powierzchni mebli, czyli tzw. inkrustacji, we Francji zwanej marqueterie (markieteria). Zastąpiła ona stopniowo rzeźbę, której stosowanie ulegało ograniczeniu i która stopniowo została wyeliminowana. Dekoracja rzeźbiarska, skądinąd o szlachetnych formach, odjęła jednak meblom francuskim charakterystyczną dla włoskiego wnętrza i mebla tektonikę. Północna Francja - to mebel przeważnie dębowy, pełen umiaru w proporcjach, statyczny, środkowa - mebel najbardziej francuski, oddający charakter materiału, wreszcie południowa - dekoracyjny, pozostający pod wpływami włoskimi. Koniec renesansu zaznaczył się najwyższymi osiągnięciami w meblarstwie francuskim; jest to wiek wysokiego mistrzostwa rzemiosła i całkowitego usamodzielnienia się stylu francuskiego.

Chodniki wełniane - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

źródło: materiały książka: S. Sienicki – Wnętrza mieszkalne