Architektura wnętrz, strona 2

W wielu opracowaniach okres panowania regenta na tronie francuskim wydzielany jest jako stylowy, a wnętrza i meble z tych czasów określa się jako będące w stylu regencji. W rzeczywistości jednak formy występujące w tym okresie pokrywają się w znacznej mierze ze stylem ludwika XIV i Ludwika XV, a zwłaszcza z tym ostatnim, tak że styl regencji należy raczej uważać za początki rokoka we Francji. Wykonane w tym stylu wnętrza i meble mają jeszcze charakter reprezentacyjny; meble są ciężkie, duże, o symetrycznym układzie dekoracji - stopniowo jednak uzyskują lekkość, wygięte formy, lżejsza dekorację i profilowanie. Wszystko to sprawia, że zaczynają różnic się wyraźnie od mebli w stylu Ludwika XIV. Nazwa rokoko pochodzi od słowa rocaille, które ma związek z architektura skalistych grot i fontann, wprowadzoną jako otoczenie budowli w okresie późnego baroku. Nazwa ta oznacza motyw dekoracyjny, który swymi pozwijanymi formami przypomina muszlę. Włoski krytykowali formy rokoko, utożsamiając je z detalem architektonicznym, którzy uważali za porwany, pełny przesady i dowodzący zniewieściałości artysty. Była to jednak ocena niesprawiedliwa, gdyż styl rokoko dotyczy nie tylko detalu. Lecz wyraża się również w planie domu, a nawet w usytuowaniu budynków i ich otoczenia oraz w ogólnej kompozycji wnętrza. Monumentalne formy budynku ustępują teraz miejsca formom intymnym, małym, czasem wręcz groteskowym, jeśli chodzi o wnętrza i meble. Charakterystyczne rozwiązania z czasów ludwika XIV - amfilada wielkich wnętrz z wielkimi otworami okiennymi i drzwiowymi oraz reprezentacyjne schody, przekryte skomplikowanymi sklepieniami - ustępują miejsca skupisku wnętrz małych, niskich, przytulnych, o przyjemnych, wyszukanych, przeważnie zaokrąglonych formach i o dostosowanych do nich mniejszych wymiarach okien i drzwi. Architektura wnętrz była zewnętrznym wyrazem przełomu, jaki nastąpił w treści życia po wieku absolutyzmu.

Chodniki wełniane - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

Styl życia górnych warstw społeczeństwa zmienił się zasadniczo. Rozkwitło życie towarzyskie, koncentrując się na przyjęciach w nielicznym gronie, odbywających się w intymnych rokokowych salonikach. Modne wnętrza były wyrazem hasła, które przyświecało ówczesnemu stylowi życia: chez soi - być u siebie - w najwygodniejszym, komfortowym otoczeniu i wśród ludzi z towarzystwa. Duży wpływ na ukształtowanie wnętrza rokokowego miała moda na amatorskie zajmowanie się sztuką. Wszyscy starali się być znawcami, wydawali sądy, mieli gusty i guściki. Nic więc dziwnego, że wnętrze rokokowe było pozbawione wszelkiej sztywności i surowości, nacechowane komfortem i subtelnym wyrafinowaniem. Meble XVIII w. w całej Europie - to dzieła sztuki. Rozwinęło się wówczas zamiłowanie do sztuki Chin i Japonii, z którymi Francja nawiązała stosunki handlowe jeszcze w czasach Ludwika XIV. Dzięki tym kontaktom, do dekoracji rokokowej weszło szereg motywów orientalnych, tym kontaktom, do dekoracji rokokowej, weszło szereg motywów orientalnych, takich jak: maski, egzotyczne ptaki, bożki, smoki i egzotyczne rośliny. Do wytwarzania sprzętów i wykańczania wnętrz zaczęto stosować nowe materiały, również zapożyczone z Dalekiego Wschodu: lakiery, obicia papierowe, a także porcelanę. Porcelana uzyskał szerokie zastosowanie w dekoracji wnętrz, w związku z czym we wszystkich krajach zaczęto zakładać warsztaty i manufaktury porcelany, których wyroby miały wielkie powodzenie. Przechodząc do omówienie elementów budowlanych wnętrz, winniśmy podkreślić przede wszystkim zasadniczą zmianę w stosunku do poprzedniego okresu, polegająca na zmniejszaniu skali szczegółów, odpowiednio zresztą do wymiarów wnętrz. Przekrycie stało się wyraźnie sufitem, o lekkich, nie obciążających ścian formach i dekoracji, maskującej konstrukcję przekrycia. Płynność form wnętrza została wywołana przez zaokrąglenia narożników prostokątnych wnętrz lub przez formy okrągłe w planie oraz przez głębokie fasety, stanowiące przejście od ścian do sufitu. Płaskie sufitu były przeważnie gładkie, jasne w kolorze: malowidła występowały w fasetach bądź w profilach, stanowiących kompozycje sklepień. Ściany wnętrz miały lekkie podziały, których rozwiązanie cechowała równowaga i doskonale wyczute proporcje, przy tendencji do asymetrii. klasyczne podziały z pilastrami i gzymsem o formach wyraźnie rokokowych spotyka się jeszcze w okresie Regencji.

Chodniki sznurkowe - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

źródło: materiały książka: S. Sienicki – Wnętrza mieszkalne

Ulubionymi motywami były: akant, maski, głowy, figury, a w późniejszym okresie groteski. Metal występował w ramkach, gzymsach i okuciach. Boulle celował również w wykonywaniu opraw do zegarków, które zostały uznane za arcydzieła sztuki cyzelerskiej. Przypisuje mu się także stworzenie wzorów biurka i komody. Istotnie, nazwa komody nie występuje jeszcze w słowniku Akademii francuskiej z 1694 r. Wymieniona została natomiast w liście matki regenta z 1718 r., jako duży stół z szufladami, a więc w okresie, gdy Boulle jeszcze pracował. Boulle mieszkał w Luwrze i tam miał pracownię, a jako mistrz uznany przed dwór królewski miał duże wzięcie. Zwracali się do niego liczni klienci spośród bogatej finansjery i arystokracji. Żył długo i był świadkiem zmiany upodobań, gdy zamiast materiałów, jakich on używał, zaczęto stosować intarsję z różnego rodzaju drewna i meble stały się mniej reprezentacyjne, choć równie kosztowne i wykwintne. Dziedzictwo Boulle'a przetrwało w okresie późniejszym; naśladowano go, a czterej jego synowie próbowali prowadzić pracownie, korzystając z ojcowskiego dorobku. Naśladowali go jednak nieudolnie, nic wiec dziwnego, że przywarła do nich niechlubna nazwa małp swego ojca. Obok Boulle'a należy wymienić Jean Oppenorta, który w technice Boulle'a stosował holenderskie motywy kwiatowe, oraz mistrza rzeźby w metalu, Caffieri, który wychował całą plejadę artystów czynnych w okresie stylu rokoko.

Skrzynia wyprawna, tzw. corbeille de mariage. Jest to mebel charakterystyczny dal czasów ludwika XIV; przypomina on tylko do pewnego stopnia dawne skrzynie, mając raczej kształt sarkofagu lub kufra.

Szafa i kredens. Szafy zachowują nadal bogate formy. Są one dwóch rodzajów: jednolite, z podwójnymi, wysokimi drzwiami i z nadbudowanym zwieńczeniem oraz złożone z dwóch części, tzw. a deux corps, przy czym każda część ma podwójne drzwi. Kredensy miały podobne formy. Bulle dał piękne rozwiązania szaf z hebanu, z bogatymi okuciami z brązu, cyny lub srebra. Oprócz dużych szaf były używane także małe szafy, tzw. szyfoniery (chiffoniere), z szufladkami i gablotkami.

Chodniki sznurkowe - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

Komoda. Mebel ten po raz pierwszy wykonany został przez Boulle'a dla kardynała Mazariniego i miał kształty zbliżone do zwykłych komód.

Biurko. Po raz pierwszy pojawiła się forma niewielkiego biurka z szafkami wykonanego techniką Boulle'a. Dalszy rozwój stanowi stół z szufladami i nadbudówką - sekretarzykiem, rodzaj dawnego cabinet.

Łoże. Znaczenie, jakie przywiązywano do pokoju sypialnego, wymagało odpowiedniego jego wyposażenia, przy czym łóżko, jako główny mebel, było umieszczone na osi pokoju lub w niszy - alkowie i było bogato ozdobione. Łóżka były z góry osłonięte baldachimem podwieszonym do ściany (tzw. typ a la duchesse) lub opartym na czterech słupkach, całkowicie przykrytych ozdobną materią. Były to jakby domki z bogatych tkanin. Baldachim był zakończony lambrekinem, a na narożnikach umieszczane były strusie pióropusze lub wazy z bukietami sztucznych kwiatów. Tło łóżka w wezgłowie było bogato haftowane. Dość często spotykanym typem było łóżko krótsze, tzw. lit d'ange, z zasłonami spiętymi w węzeł u góry. Zwracamy uwagę na tę nazwę, gdyż był to typ spotykany w polskim meblarstwie XVIII w.

Chodniki wełniane - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

Stół. Stoły nie były w zasadzie nakrywane tkaniną, wobec czego wykonanie ich wymagało ozdobnego traktowania płyty. Wielkie stoły były rzeźbione i złocone. Na płyty używano marmuru, z zastosowaniem niekiedy techniki włoskiej pietra dura, lub drewna, z wyłożeniem różnymi materiałami w technice Boulle'a. Nogi stołów, podobnie jak krzeseł, początkowo były pionowe, bogato rzeźbione, później wygięte. Oprócz tego były wykonywane stoły z gładkimi płytami, na nogach prostych, o skromnej dekoracji rzeźbiarskiej.

Meble do siedzenia. Krzesła i fotele wykonywano w dekoracyjnie rzeźbionym drewnie, stosując wysokie oparcia i poręcze. Nóżki były proste, poręcze lekko wygięte lub proste, rzeźba oparta na motywach architektonicznych. W późniejszym okresie nogi stały się lekko wygięte. Łączniki między nimi miały formę esowatą. Należy dodać dla charakterystyki okresu, ze formy mebli do siedzenia związane były z etykieta dworską. Osobom znajdującym się na najniższym stopniu w hierarchii - służyły jako siedzenia poduszki, kładzione wprost na podłodze, przy czym przepisy przewidywały galony złote dla szlachty, a jedwabne dla mieszczan. Dla wyższych stopniem dworzan były przeznaczone stołki kwadratowe bez oparcia oraz stołki składane. Szczytowym przywilejem w hierarchii było prawo używania krzeseł i foteli; mebli tych było na dworze niewiele. Nowością w czasach Ludwika XVI była kanapa (sofa). Przytaczamy definicję kanapy pochodzącą z 1609 r.: Rodzaj krzesła z oparciem, dość dużego, aby mogły wygodnie siedzieć dwie osoby. W domach mieszczańskich jako siedzenie służyły stołki i zwykłe krzesła jednakowego kształtu, niekiedy rzeźbione. Siedzenie i oparcie w fotelach i krzesłach było wyściełane i obite tkaniną. Jako obicie stosowano tkaninę pokrytą ręcznym krzyżykowym haftem, tzw. petit point, skórę wytłaczaną i brokaty, zwykle z bogata pasmanterią, tj. frędzlami, taśmami itp. Z innych mebli należy wymienić parawany, ekrany do zasłaniania kominka, słupki pod rzeźby i zegary oraz różnej wielkosci złocone konsole przyścienne.

Obszywanie chodników dywanów - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

źródło: materiały książka: S. Sienicki – Wnętrza mieszkalne

Meble w stylu ludwika XIV były charakterystycznym pod względem formy i materiału produktem rzemiosła, przeznaczonym wyłącznie na potrzeby króla i możnowładców. Ich wielka skala, a tym samym małe dostosowanie do wygody użytkownika, oraz kosztowne wykonanie nie pozwalały na zastosowanie ich we wnętrzach mieszkalnych domów mieszczańskich. W wieku XVII, a nawet jeszcze w XVIII, mieszczańskim meblem jest nadal mebel renesansowy lub bliski mu formą mebel z czasów panowania Ludwika XIII, wzorowany na meblach holenderskich. W wieku XVII wprowadzono nową technikę wykonywania mebli i nowe egzotyczne drewno - heban oraz kolorowe materiały do ozdoby drewna, jak: masę perłową, kość słoniową, szyld kret, srebro, miedź, brąz, cyna i inne. W tym okresie w Wenecji stosuje się w meblarstwie wykładanie masą perłową i barwionym szkłem, a w Niemczech zdobi się meble wprawianym w drewno bursztynem. Był to początek poważnych zmian w rzemiośle francuskim. Zaczęto odróżniać rzemieślników - stolarzy, którzy wykonywali reprezentacyjne meble skrzyniowe i których odtąd nazywano ebenistami, od tych, którzy wykonywali meble szkieletowe, jak: stołki, krzesła, stoliki itp., czyli od tzw. kreślarzy. Pod wpływem Niderlandów zaczęto wysoce cenić rysunek słoi drewna i ułożenie ich przez  skrzyżowanie fornirów, w związku z czym obudzone zostało zainteresowanie rzemieślników dostawami różnego rodzaju drewna egzotycznego. Zmiany jakie zachodziły w meblarstwie, polegały głównie na tym, że rzeźba pojęta jako dekoracja mebla skończyła się, a nowe metody techniczne - cyzelowania i malowania mebli - stosowane we Flandrii, nie zostały jeszcze do Francji wprowadzone. W końcu panowania Ludwika XIII niektóre meble były już wykonywane w hebanie, z użyciem tak powszechnej później techniki markieterii. Głowna cechą mebli z czasów ludwika XIV była monumentalność i stosowanie architektonicznych detali. Nastąpiło wyraźne oddzielenie mebli reprezentacyjnych od mebli mieszczańskich. Tam - heban inkrustowany srebrem, kością słoniową i szyldkretem, tu - orzech, co najwyzej o skromnej rzeźbie i konserwatywnych formach.

Chodniki sznurkowe - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

W meblach pałacowych każda część mebla była opracowana z myślą o całości formy. Są to meble reprezentacyjne, nie nadające się zupełnie do użytku codziennego, gdyż przede wszystkim wymagają stałych zabiegów konserwatorskich, disc zresztą skomplikowanych, wobec użycia różnych, często bardzo delikatnych materiałów. przed omówieniem poszczególnych typów mebli poświećmy krótką wzmiankę omówieniu działalności czołowego artysty tego okresu, który potrafił stworzyć prawdziwą szkołę mistrzów-ebenistów francuskich XVII w. - Andre Charles Boulle'a. Był on artystą i rzeźbiarzem, mistrzem stolarskim-ebenistą, wreszcie twórca mebli, w których zastosował rzeźbę, cyzelowany brąz oraz markieterię, o której wspominaliśmy już, a której wynalazek przypisywano mu, choć jak wiemy, była stosowana jeszcze w poprzedniej epoce, nie zdobywając sobie wówczas popularności. Sława Boulle'a trwa długo, tak długo, że do dziś dnia jego meble uchodzą za dzieła sztuki o wyjątkowej wartości. Technika markieterii Boulle'a polegała na przygotowaniu cienkich płytek, np. z miedzi, cyny lub szyldkretu. Kładąc jedną na druga dwie płytki jednakowej grubości, dokładnie wymiarami dopasowane do siebie oraz do miejsca, które miały wypełnić na meblu (np. prostokąt, trapez, koło itp.) wycinano piłeczką nakreślony uprzednio dość skomplikowany rysunek. Po wycięciu otrzymywano dwie pary wzorów, które mogły być wzajemnie uzupełnione, np. wycięcia w szyldkrecie mogły być wypełnione cyną, wycięcia w cynie pozostałym szyldkretem. Francuzi nazywali pierwsze połączenie plaque, drugie contre-plaque, przy czym jedno i drugie służyło do wypełnienia dwóch wgłębień na meblu. Drewno mebla było wiec na tej części całkowicie przykryte. Był to rodzaj forniru o skomplikowanym rysunku, wykonany nie z drewna, lecz z kosztownych materiałów. Wątpliwości, jakie wysuwaliśmy co do trudności konserwacji takich mebli, występują tu wyraźnie. Wobec zmian zachodzących w drewnie pod wpływem gorąca lub wilgoci, drobne formy metalu, szyldkretu lub kości nawet przy najlepszym przyklejeniu nie mogły ściśle przylegać i łatwo odstawały od drewna. Mistrzostwo Boulle'a polegało głownie na ozdabianiu mebli cyzelowanymi i złoconymi brązami.

Chodniki wełniane - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

źródło: materiały książka: S. Sienicki – Wnętrza mieszkalne

Podobnie jak w przypadku form przekrycia, dokonała się ewolucja boazerii ściennej. Renesansowe boazerie z podziałami architektonicznymi przekształcają się w boazerie ramowe, w naturalnym kolorze drewna, woskowane, a następnie wykonywane w technice malarsko-lakierniczej, ze szlifowaniem charakterystycznym dla późniejszego okresu. Ściany wnętrz reprezentacyjnych okładano również kolorowym marmurem, z bogatymi podziałami dla stworzenia kontrastów, z taflami lustrzanymi oraz używanym stosunkowo często stiukiem ze złoceniem. W skromnych wnętrzach ściany były tynkowane zaprawą gipsowo-wapienną, przy czym szczegóły, zamiast z kamienia, wykonywano w gipsie lub w drewnie. Motywy dekoracji architektonicznej ulegały znacznym zmianom w porównaniu do czasów Ludwika XIII; stały się bardziej wyrafinowane, o bogatym profilowaniu. Występowały w różnej skali, zależnie od wysokości ich umieszczenia - na ścianach, w entablaturze, na stropach oraz zależnie od materiału, w którym były wykonane - stiuku, gipsu, marmuru, bądź też drewna boazerii i mebli. Jest ich olbrzymi arsenał, z którego czerpali architekci i rzeźbiarze przy realizacji swoich projektów. Ulubionymi motywami były przede wszystkim symbole króla, obok nich zaś galijski kogut, lew, orzeł, gryf, trofea i atrybuty wojenne, instrumenty muzyczne, figury ludzkie o pięknych, dorodnych proporcjach, wstęgi, wianki, liście dębu, lauru i akantu, girlandy i muszle. Obok wyżej wymienionych występowały, interpretowane we właściwy dla omawianego styli sposób, elementy klasyczne jak: ząbki, perełki, wole oczy itd. W gzymsie zawraca uwagę śmiały rysunek i bogata dekoracja architrawu. Kartusz, modny w architekturze czasów Ludwika XIII, stracił charakter tarczy herbowej i był mało używany. Powszechnie zaczęły natomiast występować groteski, wstęgi i pnącza roślinne. Jednakże pierwszeństwo wśród wszystkich motywów uzyskały emblematy królewskie, i to zarówno na drzwiach, kominkach i świecznikach, jak i meblach reprezentacyjnych. Emblematy- to: monogram królewski - dwie litery L o klasycznym rysunku, odwrócone do siebie lub też litery L wygięte i ozdobnie, misternie splecione, słońce i główka kobieca z aureolą promieni - co miało symbolizować króla-słońce, a także lilie z cyframi króla. Należy zwrócić uwagę na bardzo charakterystyczny i powszechny motyw wyciętych ozdobnie zębów, tzw. lambrekin.

Chodniki sznurkowe - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

Najłatwiejszy do wykonania w tkaninie i hafcie, lecz naśladowany również w dekoracji płaskiej, w innych materiałach, łącznie z drewnem i kamieniem. Okna we wnętrzach były często doprowadzane do podłogi, jako tzw. portefenetrey, z drobnymi, prostokątnymi podziałami oszklenia. Górna część okna była okrągła lub zakończona płaskim łukiem, a podziały dostosowane do kształtu zakończenia okna. Drzwi były duże i wysokie, przeważnie dwuskrzydłowe w dużych wnętrzach, pojedyncze - w małych, z płycinami różnej wielkosci, o charakterystycznych proporcjach. Obramienie drzwi oraz tzw. supraporty nad drzwiami należały do kompozycji całej ściany i wraz z drzwiami stanowiły jeden z głównych elementów kompozycyjnych wnętrza. Umieszczenie drzwi w ścianie w pobliżu okna wymagało symetrycznego wkomponowania drzwi lub szafy, lustra itp. w drugim końcu ściany, w celu stworzenia tzw. pendant. Były to typowe dla czasów Ludwika XIV ustawienie, które nie zawsze stanowiło szczęśliwe rozwiązanie, gdyż po zamknięciu drzwi przestawały pełnić rolę pendant w stosunku do płaszczyzny lustra. Nieodzownym akcentem architektonicznym wnętrza był nadal, kominek, który zajmował znaczna część ściany.Rama kominka była często ozdobiona kariatydami, nad nim zaś umieszczano rzeźbę, tworząca wraz z kominkiem całość kompozycji ściany. Przykładem rozwiązania o wielkiej skali moze być kominek w salonie Wojny w Wersalu - rama z marmuru zielonego z wolutami z dwóch stron i leżącymi postaciami, a nad kominkiem wielki owal rzeźby w białym marmurze, z postacią Ludwika XIV na koniu. Posadzki były w XVII w. wykonywane przeważnie w dwukolorowym marmurze, choć utrzymywało się i dawniejsze wykonanie z płyt ceramicznych, w kolorach: białym, niebieskim, żółtym i zielonym. We wcześniejszym okresie klasycyzmu były również wykonywane pod wpływem włoskim posadzki z płyt pokrytych biała cynową glazura, z barwnym ornamentem. Drewniane posadzki - parkiety z różnego rodzaju drewna zostały wprowadzone we Francji w XVII w., by osiągnąć w końcowym okresie baroku w Europie wielki rozkwit, jako wielkie kompozycje podłogowe, odpowiadające w charakterze i w bogactwie materiałowym stropom i ścianom. Wystąpiła wówczas bogata ornamentacja geometryczna i roślina, wykonana techniką intarsji z różnokolorowego drewna szlachetnego, z hebanem włącznie.

Chodniki wełniane -w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

źródło: materiały książka: S. Sienicki – Wnętrza mieszkalne

CZASY LUDWIKA XIV. Świetny rozwój architektury wnętrz we Francji w okresie panowania Ludwika XIV znalazł oparcie w rozbudowie manufaktur. Było to zasługa doradcy królewskiego, ministra Colberta. W okresie jego działalności, od 1663 do 1672 r., co rok powstała jakaś manufaktura. Było ich wiele: tkackie, jedwabi, dywanów i gobelinów, mebli i przedmiotów sztuki oraz luster, które mogły konkurować ze słynnymi weneckimi. Rozwijały się również liczne warsztaty koronek oraz wyrobów złotych i srebrnych, dotąd wyłącznie sprowadzanych z zagranicy. Jednym z większych wydarzeń gospodarczo-kulturalnych było wykupienie przez Colberta warsztatów braci Gobelins, rodziny farbiarzy wełny z Reims, którzy osiedlili się w Paryżu. Jednym z ich wynalazków było zastosowanie szkarłatnego barwnika. Colbert założył w 1667 r. Manufacture royale des meubles de la couronne, aby uniezależnić się od importu tkanin z Niderlandów. Kierownikiem warsztatów został Charles Lebrun - malarz i architekt wnętrz. Oprócz tych warsztatów czynne były warsztaty w Louven i Savonnerie. Tkaniny wykonywano w miastach Beauvais oraz w Sedanie i Aubusson. Były to słynne jedwabie, przetykane złotem i srebrem. Nazwisko farbiarza Gobelin, do którego należały paryskie warsztaty, przeszło następnie na wyroby, które zwano gobelinami. Gobeliny wykonywano w podobnej technice, jak znane jeszcze w średniowieczu arrasy, początkowo według wzorów renesansowych. Później rysunek stał się bardziej swobodny, skomponowany jako wijący się ornament liściasty i kwiatowy. Gobelin po raz pierwszy w historii tkactwa zaczął pełnić rolę monumentalnego akcentu kompozycji architektonicznej - złączony ze ścianą, a nie tylko zawieszony dla ozdoby. Dość powszechnym tematem gobelinów były sceny z życia króla. Francuska architektura wnętrz różni się zasadniczo od włoskiej; wnętrze odgrywało we Francji znacznie większa rolę mieszkalną niż w siedzibach włoskich. Omówimy kolejno elementy budowlane wnętrz klasycyzmu francuskiego.

Przekrycie wnętrz ulega dalszej ewolucji: od form renesansowych stropu i prostych sklepień - do złożonych przekryć stropowo-sklepieniowych. W rozwiązaniu wnętrza oddzielenie ściany od przekrycia jest wyraźne i zaakcentowane gzymsem. W skromnych siedzibach mieszkalnych wnętrza są nadal przekryte łatwymi do zakomponowania i wykonania stropami lub sklepieniami. Formy te jednak nie stanowią postępu w poszukiwaniu nowych rozwiązań, charakterystycznych dla ówczesnych rezydencji magnackich.

Chodniki wełniane - w Warszawie - www.wykladzinyotwock.pl

W pałacach widzimy ciężkie stropy - sklepienia o bogatych, mocno wyładowanych profilach, dzielących całość kompozycji na pola wypełnione malarstwem. Taki strop ma Sala Apollina w pałacu wersalskim, o szczegółach typowych dla przekryć z tego okresu. Lżejsze stropy były płaskie i bez podziałów, ujęte w szeroką ramę fasety z akcentami w narożnikach. Od połowy XVII w. strop belkowy nie jest już stosowany w zamożniejszych wnętrzach. Ze sklepień największa popularność zdobyły sobie sklepienia lustrzane i beczkowe, ozdobione bogatą dekoracją gipsową. Ściany wnętrz maja podziały, w których występują porządki klasyczne, w odmiennym nieco ujęciu niż uświęcone tradycja formy rzymskie. Przeważa pilaster koryncki, kanelowany lub gładki, z częściowym wypełnieniem kaneli od dołu - wałkiem lub ozdobami roślinnymi, co należy uważać za typowy motyw francuski. Występuje również pilaster joński z wolutami pod kątem, połączonymi zwisająca girlandą. Gzymsy były bogato rozczłonkowane, z konsolami, ustawionymi często parami, o skomplikowanym rysunku wolut ozdobionych motywami roślinnymi - liśćmi akantu.

Gzyms główny albo podpierał bezpośrednio fasetę stropu, bądź sklepienie, albo też była nad nim jeszcze ściana z podziałami architektonicznymi, kończąca się z kolei gzymsem o mniejszym wyładowaniu niż gzyms główny. W podziałach ścian występowały pilastry i półkolumny pojedyncze lub parami, który to motyw stał się typowy dla wnętrz francuskich, po zastosowaniu go takim umiarem i efektem kompozycyjnym przez Claude Perraulta w kolumnie Luwru. Ściany były obite różnymi tkaninami: gobelinami, pochodzącymi z Gobelin manufacture, o bogatych bordiurach, jako obramieniu kompozycji malarskiej, oraz znanymi już od czasów Ludwika XIII obiciami jedwabnymi, jak aksamity włoskie, hiszpańskie, francuskie, brokaty weneckie, chińskie i francuskie, a w czasach Ludwika XIV rownież lekkimi jedwabiami francuskimi o dużych wzorach. W obiciach jedwabnych silnie wystąpiły podziały i motywy architektoniczne. Rysunek tkanin, w odróżnieniu od renesansowych, w których był spokojny i wyraźny, stał się ciężki, splatany i wypełniający całą płaszczyznę motywami roślinnymi, ptakami, lambrekinami, wstęgami, liśćmi akantu itp. W motywach tych przewijały się złote i srebrne nitki, wzbogacające i usztywniające tkaninę.

Obszywanie chodników dywanów - w Warszawie - www.wykladzinyotowck.pl

źródło: materiały książka: S. Sienicki – Wnętrza mieszkalne